minut
Rezultaty
Zacznij od zastanowienia się, jakie rezultaty generuje wybrany system. Wypunktuj zarówno pozytywne i negatywne elementy. Rezultaty działania systemu mogą się zawierać w kategoriach wartości ekonomicznych (miejsca pracy, zyski i ich dystrybucja, zaspokojenie potrzeb nabywców), ale mogą to być także innowacje, zanieczyszczenia, konsekwencje kulturowe, wpływ na politykę, dystrybucja i koncentracja udziału w rynku, relacje władzy.
Role
Teraz zastanów się, jacy aktorzy występują w systemie. Myśl o rolach, nie o konkretnych instytucjach lub osobach. Przykładowe role to:
klient, sprzedawca, producent, konsument, pracownik, związek zawodowy, agencja certyfikacyjna, mediator, pośrednik, arbiter;
policja, ustawodawca, kontroler, sąd, uczony, parlament, rząd, ministerstwo;
twórca, media, szkoła, influencer, marketing, muzeum.
Relacje
Jakie zależności występują pomiędzy aktorami w systemie? Mogą być to formalne i nieformalne relacje, równości lub podległości, wrogości i konkurencji lub wzajemnego wzmocnienia. Zastanów się nad wartościami i podłożem kulturowym, które stoją za tymi relacjami.
Reguły
Mówiąc reguły, mamy na myśli prawo, regulacje, zwyczaje, tradycje. Zaliczają się tu wszystkie zasady wynikające z prawa formalnego lub nieformalnych reguł społecznych, które kształtują zachowania osób, instytucji i całego systemu.
Często to właśnie w obszar reguł trzeba interweniować, by zmienić system albo zmianę dokonaną oddolnie sankcjonować zmianą prawa. Zatem uważnie przyjrzyj się tej części systemu.
Rezerwy zasobów
Kiedy myślisz o zasobach, weź pod uwagę nie tylko zasoby materialne wchodzące w skład systemu, takie jak finanse, surowce naturalne, pracę, ziemię. Pomyśl o kulturze i aspektach życia społecznego jako zasobach niematerialnych; zaufanie, dobra wola, wiedza i umiejętności, czas.
Pomyśl co napędza system, nad którym pracujesz? Z czego powstają rezultaty, które wypisałeś_aś? Zastanów się nad trendami, którym podlega przepływ tych zasobów, ich przewidywalność i bezpieczeństwo.
