Wyjść poza skalę organizacji: Landesa

Badania przeprowadzone na podstawie rozmów z przedsiębiorcami i przedsiębiorczyniami społecznymi z sieci Schwab Foundation pokazały, że praktycy najlepiej uczą się od innych praktyków. Celem tych lekcji było zaprezentowanie konkretnych życiowych wniosków dotyczących zmian systemowych na przykładzie przedsiębiorców i przedsiębiorczyń społecznych zmagających się z pytaniem, jak rozszerzyć wpływ swoich działań poza zasięg własnych organizacji. Mamy nadzieję, że te lekcje i postawione podczas nich pytania staną się punktem wyjścia dla czytelników i czytelniczek, ich zespołów przywódczych, zarządów i partnerów i partnerek w zakresie finansowania.

W tym kontekście warto przyjrzeć się bliżej organizacji Landesa. Rural Development Institute, która bez wątpienia inspiruje do podjęcia wyzwania, jakim jest zmiana systemowa. Zachęcamy do przeczytania artykułu o działalności Landesy na rzecz praw do ziemi.

Czytanie zajmuje średnio

minut

Wstęp

Landesa to globalna organizacja działająca na rzecz zabezpieczenia praw do ziemi najuboższych kobiet i mężczyzn na świecie. Potwierdzona prawnie własność ziemi w krajach rozwijających się jest kluczowym czynnikiem w zapewnieniu źródeł utrzymania, dostępu do dachu nad głową, dochodów, edukacji i opieki zdrowotnej, a także poprawy bezpieczeństwa ekonomicznego i żywnościowego. Landesa współpracuje ściśle z rządami państw i organizacjami obywatelskimi przy opracowywaniu, promowaniu oraz wdrażaniu inicjatyw i reform w zakresie przyznania praw do ziemi ubogim osobom i społecznościom. Organizacja ma biura w USA, Indiach, Chinach, Birmie i Tanzanii. Działa w ponad 50 krajach na rzecz reform, które zapewniły prawa własności gruntów ponad 120 milionom rodzin.

Kontekst

Działania Landesy wyrastają z pionierskich wysiłków Roya Prostermana, profesora Wydziału Prawa Uniwersytetu Waszyngtońskiego (USA), na rzecz reformy rolnej w Wietnamie w latach 60. XX w. Później dołączył do niego współzałożyciel Landesy, Tim Hanstad, jego były student i rzecznik praw do ziemi. Zainteresowanie Prostermana tą kwestią doprowadziło do wprowadzenia przez amerykański rząd programu „Land to the Tiller” (Ziemia dla rolnika) w Wietnamie Południowym. Dzięki tej strategii przyznano prawa do ziemi milionowi dzierżawców gruntów rolnych, produkcja ryżu wzrosła o 30%, a liczba zwerbowanych do Wietkongu spadła o 80%. W latach 80. i 90. Landesa współpracowała z gospodarkami w stadium transformacji, głównie Chinami i byłymi republikami radzieckimi, przy wdrażaniu programów reformy rolnej, mającej zapewnić bezrolnym mieszkańcom i mieszkankom wsi dostęp i prawo do ziemi.

W 1992 r. Landesa wyszła spod skrzydeł uniwersytetu i zaczęła działać bardziej strategicznie, identyfikując kraje, w których reforma rolna mogłaby się stać katalizatorem wydobywającym ludzi z ubóstwa. W pierwszej dekadzie XXI w. organizacja zaczęła działania na szczeblu krajowym w Indiach i kilku krajach Afryki Subsaharyjskiej. Dziś jej programy krajowe dotyczą głównie Indii, Chin, Birmy, Tanzanii i Ghany. Landesa prowadzi też Center for Women’s Land Rights (Centrum Praw Kobiet do Ziemi), a także nowe inicjatywy w zakresie globalnego rzecznictwa i zaangażowania przedsiębiorstw.

Jak działa Landesa

W działaniach na szczeblu krajowym organizacja stosuje podejście do reformy praw do ziemi składające się z czterech faz:

Badania: zespół badawczy Landesy przeprowadza szeroko zakrojone wywiady z rolnikami i rolniczkami oraz przywództwem wiosek, by rozpoznać obecne warunki, prawa i przepisy, zasady polityki i uwarunkowania kulturowe
Projekt: Landesa pomaga przy projektowaniu reformy rolnej (praw do ziemi) i programów oraz proponuje zmiany istniejących przepisów i zasad polityki dotyczących własności gruntów i rozwoju wsi.
Rzecznictwo: Landesa prowadzi lokalne działania rzecznicze, stale szukając sposobów propagowania własności gruntów przez ubogich, poprzez edukowanie urzędników publicznych o pozytywnych skutkach, jakie zabezpieczenie praw do ziemi ma dla rozwoju gospodarczego i stabilności społecznej.
Wdrażanie: Landesa promuje, planuje i pomaga we wdrażaniu reformy rolnej, stosując także fazę monitorowania i ewaluacji – zbiera wnioski z całego procesu, by rekomendować usprawienienia w kolejnych programach.

Podejście systemowe

W 2009 r. w Landesie zdano sobie sprawę, że mimo nieustających, skutecznych wysiłków, by rozszerzać zasięg poprzez model działania na poziomie międzynarodowym, organizacja nigdy nie będzie w stanie rosnąć na tyle szybko, żeby sprostać potrzebom ponad miliarda ubogich mieszkańców i mieszkanek wsi bez zabezpieczonych praw do ziemi. Jednocześnie uważano, że sektor rozwojowy dociera do punktu przełomowego w swoim zainteresowaniu prawami do ziemi jako narzędzia tworzenia istotnej wartości dla ubogich na całym świecie. Aby ułatwić osiągnięcie tego punktu, zdecydowano się zainwestować w strategię globalnego rzecznictwa, dzięki której Landesa wpisałaby prawa do ziemi do agendy globalnego rozwoju.

Mając ograniczone środki, które można było przeznaczyć na globalne rzecznictwo, Landesa skoncentrowała wysiłki na wpływaniu na SDG. Co istotne, organizacja postanowiła przedstawić zagadnienie praw do ziemi wśród szerszych, przyciągających więcej uwagi kwestii rozwojowych, takich jak rolnictwo, bezpieczeństwo żywnościowe, środowisko i prawa kobiet. Te ostatnie, przyczyniające się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego, stały się najważniejszym punktem działań rzeczniczych Landesy. Aby dokładnie wyjaśnić takie przedstawienie sprawy, organizacja została współautorką białej księgi. Przytoczono w niej przekonujące argumenty za zabezpieczeniem praw kobiet do ziemi i własności jako sposobu na osiągnięcie postępów we włączającym rozwoju społeczno-gospodarczym oraz zapewnieniu pokoju, bezpieczeństwa i równowagi w środowisku. Landesa zaprosiła kilka innych organizacji zajmujących się prawami do ziemi do zrecenzowania białej księgi, tworząc w ten sposób szerszą koalicję wspierającą tę kwestię. Dokument otworzył Landesie drzwi: przedstawieciele i przedstawicielki zostali zaproszeni do wygłoszenia prezentacji na jednej z sesji Panelu Wysokiego Szczebla, której gospodarzem był premier Wielkiej Brytanii David Cameron (2010-2016), współprzewodniczący tego panelu. Dzięki tej prezentacji Landesa zyskała możliwość współpracy przy tworzeniu języka dotyczącego praw do ziemi, oficjalnie przyjętego w SDG.

Częściowo dzięki staraniom Landesy, która stanęła na czele szerszej koalicji, przyjęto SDG z celami dotyczącymi praw do ziemi wpisanymi w 3 z 17 celów. To osiągnięcie daje Landesie i całemu sektorowi ważną platformę propagowania bezpiecznych praw do ziemi w przyszłości.

Najważniejsze wnioski

Wychodząc poza granice można znaleźć niespodziewanych sojuszników i sojuszniczki działań rzeczniczych

Opracowując strategię rzecznictwa globalnego, Landesa postanowiła potraktować prawa do ziemi jako kwestię osadzoną w innych problemach społecznych i rozszerzyć działania na takie dziedziny jak rolnictwo, bezpieczeństwo żywnościowe, środowisko i prawa kobiet. W tym celu rozbudowała swoją sieć kontaktów poza inne instytucje zajmujące się prawami do ziemi, nawiązując rozmowy z różnymi organizacjami non-profit, agencjami rozwojowymi oraz fundatorami i fundatorkami skupionymi na tych szerszych kwestiach. Ostatecznie to prawa kobiet przyciągnęły największą uwagę społeczności globalnego rozwoju i stały się podstawą globalnych działań rzeczniczych Landesy.

Wyczucie czasu i dane są kluczowe dla skutecznego rzecznictwa

Aby przygotować się do globalnego rzecznictwa, Landesa przeanalizowała stosowaną politykę i oceniła jej gotowość do zmian. Rozumiano, że globalne podejście do rzecznictwa będzie właściwe tylko przy dynamice wystarczającej do zrealizowania politycznej agendy. Prosterman zajmował się prawami do ziemi przez 50 lat zanim globalne zainteresowanie tą kwestią zaczęło się materializować. Landesa starała się znaleźć w systemie aktorów i aktorek mających dość siły i motywacji, by udźwignąć tę sprawę. Proces ustalania SDG przez ONZ stanowił dogodny moment, by wprowadzić prawa do ziemi do globalnej agendy.

Landesa wiedziała też, że budowanie bazy danych ma kluczowe znaczenie w globalnych działaniach rzeczniczych. Przedstawienie jasnych dowodów na efekty decyzji, za którymi lobbowała, było niezbędne, by wpłynąć na decydentów i decydentki. Landesa zebrała własne badania ze swoich programów na całym świecie oraz badania zewnętrzne, potwierdzające jej argumenty, i zaczęła prezentować dowody w bardziej przekonujący i przystępny sposób, np. w formie infografik.

Pytania dla przedsiębiorców i przedsiębiorczyń społecznych

W jaki sposób tworzenie koalicji i rzecznictwo mogłyby uzupełnić twoją istniejącą strategię?
Które lokalne i globalne organizacje działają w twojej przestrzeni lub zajmują się powiązanymi z twoją kwestiami? Jaką istotną współpracę można nawiązać z innymi organizacjami działającymi w tych pokrewnych obszarach?
Jaka polityka jest obecne stosowana w twoim sektorze? Czy widzisz gotowość do zmian? Jakiej bazy danych potrzebujesz, żeby być wiarygodną rzeczniczką zmian polityki? Jak najlepiej możesz zaprezentować te dane?

Zaczęliśmy patrzeć na to z perspektywy wpływu – skala tego problemu jest ogromna, a ludzie bez zagwarantowanych praw do ziemi są rozrzuceni po wielu różnych krajach. Wiedzieliśmy, że jesteśmy w stanie działać tylko w kilku tych krajach naraz. Jednak czuliśmy się w obowiązku, żeby spróbować jakoś wywrzeć szerszy wpływ. Uznaliśmy, że jeśli nie możemy dotrzeć do tych krajów bezpośrednio, to globalne rzecznictwo może pośrednio pomóc w działaniu w tych miejscach, wychodząc poza nasze operacje krajowe i pomagając wpłynąć na innych, którzy mogliby wzorować się na naszej pracy i zapewnić prawa ludziom, do których my nie zdołamy bezpośrednio dotrzeć”

Tim Hanstad, współzałożyciel i starszy doradca Landesy

Artykuł pochodzi z raportu Fundacji Schwab „Wyjść poza skalę organizacji: jak przedsiębiorcy i przedsiębiorczynie społeczni_e tworzą zmiany systemowe”. Oryginalny tekst raportu w języku angielskim znajdziesz tutaj.